Nadmierne dbanie o wygląd zewnętrzny – czy to już uzależnienie?

Dbanie o wygląd zewnętrzny nie jest zjawiskiem nowym. Już starożytni Rzymianie, Egipcjanie czy Grecy stosowali rozmaite maści, oleje czy zabiegi w postaci kąpieli w mleku, aby poprawić jakość i wygląd swojej skóry. Tak, już w starożytności wygląd zewnętrzny miał duże znaczenie.

Można wysnuć tezę, że wygląd zewnętrzny liczył się dla ludzi niezależnie od tego, w jakich czasach żyli. Gdzie zatem leży cienka granica pomiędzy dbaniem o własny wygląd, a chorobą? O tym będzie ten artykuł.

Medycyna estetyczna – korzyści i pułapki

Zacznę od krótkiego wyjaśnienia, czym jest medycyna estetyczna. To dział medycyny należący do estetologii medycznej, który zajmuje się zapewnieniem wysokiej jakości życia ludzi zdrowych, pragnących poprawić wygląd swojej skóry. Zajmuje się również zabiegami rekonstrukcyjnymi i profilaktyką starzenia się skóry. Zabiegi są prowadzone wyłącznie przez lekarzy posiadających licencję na ich wykonywanie.

W sytuacjach kryzysowych (np. deformacje twarzy powstałe w wyniku wypadku) zabiegi medycyny estetycznej pomagają przywrócić komfort funkcjonowania. Zmniejszają ból i cierpienie, dodają odwagi.

Niestety, takich przypadków korzystania z zabiegów medycyny estetycznej jest zdecydowanie mniej. W większości wykorzystywana jest do zaspokojenia chęci natychmiastowego poczucia się lepiej.

Dlaczego może to być problemem? Mianowicie szybkie rozwiązania dają krótkotrwałe rezultaty, a zmiany są chwilowe.

Poddając się zabiegowi poprawiającemu wygląd, wzrasta poziom endorfin, daje poczucie szczęścia. Stan ten nie trwa niestety długo, po czasie zaczyna spadać samopoczucie, a tym samym poczucie utraty radości w życiu. Zaczyna się poszukiwanie rozwiązań na polepszenie tego stanu i ulgę – medycyna estetyczna staje się wówczas szybkim rozwiązaniem.

Uzależnienie od operacji plastycznych – powody

Ten rodzaj uzależnienia zaliczany jest do tzw. uzależnień behawioralnych, czyli zaburzenia popędu i nawyków.

Moda i trendy

W wielu obszarach wartość człowieka postrzegana jest głównie przez wygląd zewnętrzny. Atrakcyjność fizyczna wręcz promowana jest jako przepustka do idealnego życia – zarówno w reklamach, mediach społecznościowych, czasopismach.

Problem z akceptacją i poczuciem własnej wartości

Często sięganie po zabiegi medycyny estetycznej wiąże się z wieloletnimi próbami poradzenia sobie z brakiem akceptacji siebie, niskiego poczucia własnej wartości. U takich osób pobyt w klinice daje tymczasową ulgę, a nawet euforię. Kiedy ten stan mija, zaczynają powracać lęki i kompleksy z brakiem akceptacji, a rozwiązaniem jest zapisanie się na kolejny zabieg. I tak w kółko.

Poczucie braku kontroli nad swoim życiem

U osób uzależnionych można zauważyć wpływ dwóch związanych ze sobą pragnień – chęć uzyskania szybkiej satysfakcji i kontroli nad swoim życiem. Satysfakcja pojawia się w związku z byciem atrakcyjniejszym po zabiegu. Porównując się z innymi, atrakcyjniejszymi od siebie osobami, wygląd zewnętrzny jawi się jako źródło niepowodzeń. Sposobem nad uzyskaniem kontroli u osoby uzależnionej jest wykonanie kolejnego zabiegu.

Krótki opis przypadku

37-letnia p. Anna trafiła do gabinetu terapeutycznego, pokierowana przez lekarza specjalistę medycyny estetycznej. Lekarz nie zgodził się na wykonanie zabiegu i pokierował Panią na konsultację psychologiczną.

Pani miała poczucie bycia za karę na konsultacji, czuła złość i irytację. Historia poprawiania urody u Pani zaczęła się od momentu zdania matury, wtedy nastąpiła korekta nosa. Po kilku latach Pani poddała się zabiegowi liposukcji, następnie zaczęła stosować regularnie zabiegi z botoksem i kwasem hialuronowym.

Początkowo p. Anna była zadowolona z wyglądu, z czasem przestała się sobie podobać. Kiedy w pracy Pani awansowała, w nagrodę postanowiła sprawić sobie kolejną operację plastyczną. Pani powiedziała: „muszę być perfekcyjna, obejmuje wysokie stanowisko, ludzie mnie oceniają”. Pani akceptowała siebie wtedy, kiedy się sobie podobała.

Problem zaczął się pojawiać wtedy, gdy kolejne zabiegi przestały Panią satysfakcjonować, potrzebowała więcej i więcej. Zabiegi stały się uzależnieniem, odmówienie kolejnego zabiegu przez lekarza uruchomiło złość i irytację u Pani. Nie nad tym jednak Pani pracowała terapeutycznie. Pod złością Pani czuła brak akceptacji siebie, miłości, niskie poczucie własnej wartości.

Jak można pomóc osobie uzależnionej?

Przede wszystkim osoba uzależniona potrzebuje dużo wsparcia i zrozumienia, bez oceniania.

W przypadku uzależnienia, niezbędna jest pomoc terapeutyczna. Osoba chora musi zacząć przezwyciężać chęć szybkiej gratyfikacji w postaci kolejnych zabiegów oraz uświadomić sobie, że o jej wartości nie świadczy wyłącznie wygląd zewnętrzny.

Nowa dyscyplina – psychodermatologia

Psychodermatologia jest nową dyscypliną medycyny z pogranicza dermatologii i psychiatrii.

Powiązania pomiędzy skórą a psychiką są wielorakie, co wynika z właściwości skóry jak na przykład jej widoczność dla otoczenia, możliwość wyrażania stanów emocjonalnych, wpływ na samoocenę, poczucie własnej wartości, rolę w procesie socjalizacji oraz w życiu seksualnym.

Kompleksowe dbanie o skórę nie powinno się więc ograniczać tylko do kosmetyków czy zabiegów kosmetycznych. Powinno również obejmować troskę o swoje zdrowie psychiczne oraz dobre samopoczucie.

***

Podsumowując, medycyna estetyczna jest częścią naszego świata. W sytuacjach kiedy część wyglądu zewnętrznego od dłuższego czasu sprawia, że jest się zablokowanym na kontakty, zaczyna się zapadać w sobie, konsultacja z terapeutą czy psychiatrą może pomóc zaplanować zabieg. Wtedy działania odbywają się dwutorowo.

Problemem jest poszukiwanie szybkich rozwiązań (np. zabieg powiększenia piersi) na problemy życiowe. Botoks czy kwas hialuronowy nie zbudują trwałego poczucia własnej wartości. Będą raczej jak puder, który przykryje powierzchownie to, co od środka boli.

Sensity

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

Umów online spotkanie z terapeutą