Agresja po alkoholu – przyczyny i wpływ na rodzinę
Jednym z wielu przykrych następstw nadmiernego spożycia alkoholu są niekontrolowane zachowania agresywne. O tym, jak alkohol wpływa na zmianę zachowania i do jakich konsekwencji to prowadzi opiszę w dalszej części tekstu. Zapraszam do lektury.
Agresja po alkoholu – kiedy to poważny problem?
Napoje alkoholowe są obecne w życiu większości z nas. Korzystamy z nich podczas imprez rodzinnych, spotkań z przyjaciółmi czy wielu innych uroczystości. Kieliszek ulubionego wina umili niejeden wieczór, a schłodzone piwo przyniesie ulgę w upalne letnie popołudnie.
Jednak ze spożyciem alkoholu wiążą się również pewne zagrożenia. Nadmierne spożycie alkoholu prowadzi do uzależnienia oraz wywołuje różnego rodzaju zachowania nieakceptowane przez ogół społeczeństwa. To prawda, że po wypiciu znacznej dawki alkoholu następuje faza rozluźnienia i przyjemnego relaksu, jednak przekroczenie pewnej granicy skutkuje szeregiem zaburzeń zachowania, takich jak nagłe zmiany nastroju, kłótliwość czy nerwowość. Skutki takiego stanu rzeczy mogą być opłakane.
Przyczyny agresji po alkoholu
Picie alkoholu jest częstą przyczyną utraty kontroli nad swoim zachowaniem. Osoba w stanie znacznego upojenia alkoholowego przestaje logicznie myśleć, a co za tym idzie zaczyna mówić i robić rzeczy, o które wcześniej sama by siebie nie podejrzewała.
Nierzadko uzależnieniu od alkoholu towarzyszą takie problemy jak: poczucie wewnętrznej pustki, ogromny ból wewnętrzny czy nieumiejętność regulowania własnych emocji. Wiele osób uzależnionych od środków psychoaktywnych, w tym od alkoholu, cierpi także na obniżone poczucie własnej wartości. Co więcej, osoby znajdujące się pod wpływem alkoholu miewają gwałtowne zmiany nastrojów oraz wykazują skłonności do agresji.
Dlaczego można powiedzieć, że alkohol jest bezpośrednią przyczyną wielu zachowań agresywnych? Powodem jest zakłócenie właściwej pracy mózgu, który w prawidłowych warunkach powstrzymuje szereg zachowań impulsywnych, takich jak nieuzasadniona agresja. Alkohol zaburza proces przetwarzania informacji, obniża sprawność układu nerwowego oraz powodują błędną ocenę sygnałów społecznych, a co za tym idzie niewłaściwą ocenę ryzyka. Alkohol uszkadza ważne struktury mózgu, takie jak pień mózgu, podwzgórze i kora czołowa, które są odpowiedzialne za stan emocjonalny człowieka oraz wyzwalanie agresji.
Jak alkohol wpływa na zmianę zachowania?
Nie od dzisiaj wiadomo, że alkohol rozluźnia, a także zniekształca obraz rzeczywistości, a więc w skrócie, oszukuje. Człowiek pod wpływem alkoholu może wykonywać czynności, których nigdy by nie dopuścił się w stanie trzeźwości – awanturować się, stosować przemoc fizyczną, wdawać się w bójki, stawać się agresywny, podejmować nieprzemyślane decyzje finansowe. Spożywany alkohol stopniowo przejmuje wolną wolę jednostki, przynosząc na krótką chwilę świat wypełniony beztroską i wolny od zmartwień.
W ten sposób człowiek nie tylko zaczyna tracić kontakt z rzeczywistością, ale także przestaje logicznie myśleć. Jest to szczególnie niebezpieczne w sytuacji, kiedy w życiu pojawiają się konflikty, kłopoty w pracy, w szkole itp. W ten sposób można bowiem ulec złudzeniu, że po wypiciu alkoholu wszystko będzie dobrze. Być może w naszym otoczeniu znajdują się osoby, które po wypiciu zbyt dużej ilości alkoholu stają się nagle impulsywne oraz agresywne.
Jak się okazuje, agresja może pojawić się nawet po spożyciu niedużej ilości alkoholu. Kieliszek alkoholu może wprawić w dobry nastrój, ale równocześnie trzeba pamiętać, że każda dawka trunku ma wpływ na zdolność myślenia i podejmowania decyzji.
Naukowcy z Uniwersytetu w Helsinkach zaobserwowali, że winę za agresję po alkoholu mogą ponosić geny. Co to dokładnie oznacza? To, że winowajcą może być uszkodzony gen HTR2B. Ludzki organizm używa go głównie do tworzenia receptorów serotoninowych w obszarach mózgu, które pełnią kluczową funkcję w procesie podejmowania decyzji oraz utrzymywania samokontroli. Co ciekawe, osoby z tego typu mutacją w przeprowadzonym badaniu nie były alkoholikami. Po prostu wykazywały tendencję do zachowań agresywnych i utraty kontroli nad sobą już po wypiciu kilku drinków.
Alkoholizm a agresja
Alkohol może pobudzać agresję lub przemoc przez zakłócenie normalnej pracy mózgu. Na przykład zgodnie z hipotezą dotyczącą rozhamowania, alkohol osłabia działanie mózgu, który normalnie powstrzymuje zachowania impulsywne, włączając w to nieuzasadnioną agresję. Zaburzając przebieg procesów przetwarzania informacji, alkohol może także prowadzić do niewłaściwej oceny sygnałów społecznych, a przez to do nadmiernej reakcji na spostrzegane zagrożenie.
Równolegle zawężenie procesów uwagi może prowadzić do niewłaściwej oceny przyszłego ryzyka działań podjętych pod wpływem chwilowego impulsu agresywnego. Zacznijmy od tego, że nie wszystkie osoby spożywające alkohol przejawiają agresywne zachowania.
Czy są znane okoliczności, w których określona grupa ludzi jest szczególnie narażona na nagłe wybuchy niepohamowanej złości po spożyciu alkoholu? Tak, jest ich kilka – to osoby, u których:
- obraz kliniczny wskazuje na silne zaburzenia osobowości, które sprowadzają się głównie do osobowości borderline, czyli osobowości chwiejnej emocjonalnie. Powyższa przypadłość sprawia, że osoba niejednokrotnie nie umie kontrolować swojego zachowania i często wybucha gniewem czy dopuszcza się różnorakich aktów agresji;
- osoby, które w dzieciństwie były zaniedbywane przez rodziców, były ofiarami przemocy w rodzinie lub chociażby jej świadkami;
- obraz kliniczny wskazuje na uszkodzenia układu nerwowego na skutek komplikacji okołoporodowych;
- osoby o określonym temperamencie lub tacy, których do zachowań agresywnych zachęca najbliższe otoczenie;
- pojawiają się genetyczne skłonności do przemocy i nadmiernego spożycia alkoholu;
- osoby z wysokim poziomem testosteronu lub niskim poziomem aktywności serotoniny.
Alkohol bardzo często jedynie zaostrza wybuchy agresji u takich osób, jednak przyczyn takich zachowań należy szukać dużo głębiej. We wszystkich powyższych przypadkach nawet sporadyczne i okolicznościowe spożycie alkoholu może skutkować nagłymi wybuchami agresji.
Agresja po alkoholu – leczenie
Leczenie powtarzających się zmian zachowań wynikających z picia alkoholu polega na skorzystaniu z pomocy psychologów i psychiatrów. Agresywne zachowania występujące po spożywaniu alkoholu są bardzo niebezpieczne zarówno dla samej osoby pijącej, jak i jej otoczenia. Osoby takie potrafią rozładowywać swoją złość i rozdrażnienie na przypadkowo spotkanych osobach. Swoim zachowaniem doprowadzają do rozpadu życia rodzinnego.
Rodzina i najbliżsi powinni starać się uzmysłowić rangę problemu i motywować do podjęcia leczenia bądź terapii odwykowej. By skutecznie zwalczyć nawracający problem picia i związane z nim destrukcyjne zachowania, konieczna jest pomoc instytucjonalna. Należy zastosować kompleksową terapię uwzględniająca złożoność problemu z alkoholem i zmianami, które zdążył już wyrządzić w życiu i w organizmie człowieka.
Odpowiednio dobrana psychoterapia jest kluczem, by powrócić do normalnego funkcjonowania jednostki w społeczeństwie. Mając w pamięci fakt, że przyczyn zachowań agresywnych niekiedy należy szukać głębiej, nasuwa się trafny wniosek, iż w celu zidentyfikowania źródła problemu warto zwrócić się do doświadczonego psychoterapeuty. Jeśli problem dotyczy osoby uzależnionej od alkoholu, najlepszym krokiem będzie przekonanie chorego do leczenia odwykowego. Doświadczony terapeuta uzależnień odpowiednio pokieruje całym procesem terapeutycznym, aby przyniósł on jak najlepsze rezultaty dla chorego oraz jego najbliższego otoczenia.
Na naszym blogu powstał też oddzielny wpis o tym – Jak pomóc osobie uzależnionej i czy jest to w ogóle możliwe?
Psycholog kliniczny, specjalista terapii uzależnień – prowadzi psychoterapię indywidualną i par. Ponadto specjalizuje się w konsultacjach wychowawczych dla rodziców/opiekunów, oraz w terapii indywidualnej dla nastolatków. Czytaj więcej…