Trudności osób wysoko wrażliwych – jak je ograniczać?
Osoby wysoko wrażliwe a odbiór społeczny
Wrażliwość jako cecha charakteru ma wpływ na bardzo wiele aspektów życia każdego człowieka. Największą jednak rolę odgrywa w relacjach społecznych, międzyludzkich. Osoby wysoko wrażliwe (WWO, z ang. HSP – Highly Sensitive Person) często są przez innych określane jako nadwrażliwe lub wręcz przewrażliwione na swoim punkcie. Często są to ludzie bardzo emocjonalni, wycofujący się, introwertyczni lub też drażliwi, gburowaci czy impulsywni.
Z czego wynika wysoka wrażliwość?
Jak pokazują badania, nawet 20% ludzi na świecie ma zwiększoną reaktywność części mózgu odpowiedzialnych za regulację emocji. Wysoka wrażliwość uwarunkowana jest fizjologią oraz genami. Osoby WWO są bardziej podatne na wszelkie bodźce, odbierane wszystkimi zmysłami. Przy hałasie, poznawaniu nowych osób, większej ilości informacji płynących w jednym momencie automatycznie stosują jeden ze schematów: ucieczkę albo atak. Warto pamiętać, że wybrany sposób radzenia sobie nie jest wymierzony np. w rozmówcę, ale stanowi ochronę przed własnym przeciążeniem emocjonalnym.
Trudności osób wysoko wrażliwych i jak je ograniczać
Najczęściej osoby wysoko wrażliwe są zmęczone własnym sposobem oraz natężeniem odczuwania emocji i bodźców. Na co dzień najtrudniejsze jest:
- Myślenie o wielu rzeczach jednocześnie. Takie sytuacje są powodem frustracji, przeciążenia. Osoby te stają się bardziej nerwowe, odczuwają stres, czasem lęk, są mniej efektywne. Warto w takich sytuacjach np. rozpisać wszystkie czynności czy ich elementy, które trzeba wykonać, ułożyć je w odpowiedniej kolejności i realizować po kolei. To z jednej strony wymaga poświęcenia dodatkowego czasu, ale w efekcie może przynieść spokój i brak poczucia przeciążenia.
- Hałas. Osoby wysoko wrażliwe bardzo źle znoszą hałas, jak również źle czują się w miejscach, w których słychać wiele różnych dźwięków. Stają się wtedy drażliwe, nie mogą się skupić na wykonywanych czynnościach. Oczywiście trudno zupełnie unikać takich miejsc, warto jednak zadbać o to, aby miejsca, w których przebywają się najczęściej (np. praca) nie były otwartymi przestrzeniami.
- Obserwacja. Osoby wysoko wrażliwe kiedy są lub czują się obserwowane, będące „na widoku” innych ludzi czują się przeciążone, mogą odczuwać nawet fizyczny ciężar, a w skrajnych przypadkach duszności. Tu również warto zadbać o przestrzeń dookoła siebie. Przy zachowaniu poczucia prywatności potencjał osoby wysoko wrażliwej będzie mógł być w pełni wykorzystywany, a jej efektywność znacząco wyższa.
- „Sytuacje pełne wrażeń”. Jak wyżej zostało już opisane, sytuacje takie przytłaczają osoby WWO, powodują zmęczenie i niechęć do jakichkolwiek aktywności. Warto dać sobie do tego prawo i zamiast aktywnego wypoczynku znaleźć ciche miejsce, w którym z dala od zgiełku można wypocząć i się wyciszyć.
- Media. Zarówno wiele filmów, programów telewizyjnych, jak i gier komputerowych, jest pełnych przemocy. Większość ludzi, jeśli coś nie jest wyjątkowo brutalne, nie zwraca już na to specjalnej uwagi. Jednak dla osób wysoko wrażliwych odbieranie takich treści jest odrzucające, wręcz nie do zniesienia. Trzeba zatem pamiętać, że wybierając film czy grę, warto sprawdzić jakie występują w nich treści. Horrory, gry wojenne czy brutalne sporty walki raczej nie przyniosą pozytywnych doznać.
Wyjątkowość osób wysoko wrażliwych
Chociaż wiele osób, o których mowa w niniejszym artykule, chciałoby się swojej wrażliwości pozbyć to jednak posiadają one cechy, których wielu z nas mogłoby pozazdrościć, np.:
- Sumienność i dokładność. Osoby wysoko wrażliwe są wyczulone na szczegóły, dzięki czemu wykonywane przez nie czynności czy zadania są realizowane bardzo dokładnie, z wieloma szczegółami, na które inni nie zwróciliby uwagi.
- Uważność. Coraz więcej osób ma problem z tzw. byciem „tu i teraz” niezbędnym do skupienia i codziennego funkcjonowania. Dla osób wysoko wrażliwych to zupełnie naturalne, są w tym mistrzami.
- Empatia. Umiejętność słuchania, rozumienia i współodczuwania jest dla osób wysoko wrażliwych wrodzoną cechą, za którą doceniane przez rodzinę, przyjaciół czy znajomych.
- Rozważność. Dzięki dogłębnej analizie, uważności i obserwacji, rzadko podejmują pochopne decyzje. Działania osób wysoko wrażliwych są przemyślane i odpowiedzialne.
Zmienić czy pokochać?
Wysoka wrażliwość ma swoje dwa bieguny. Jeden, związany z trudnościami, zdecydowanie przytłacza i niesie chęć zmiany, drugi, związany z pozytywnymi cechami, daje przestrzeń do akceptacji.
W moim odczuciu wysoka wrażliwość jest pewnego rodzaju darem, który umożliwia głębsze, żywsze i bogatsze dostrzeganie, przeżywanie oraz analizowanie codziennych doświadczeń, spotkań z drugą osobą i samym sobą. Jest wiele miejsc, zawodów czy obszarów zainteresowań (np. różnych rodzajów sztuki), w których osoba wysoko wrażliwa będzie sobie radzić znacząco lepiej niż ktokolwiek inny, jednocześnie odczuwając radość i spełnienie.
Przedostatni punkt to nie jest moja mocna strona, niestety często zdarzało mnie się odpływać, zwłaszcza jeśli chodzi i nudne monotonne wykłady.O tzw przemoc w filmach to także bym polemizowała-kwestia przyzwyczajenia i wyodrębnienia sztucznych filmowych scen a tych choćby realnych np wypadki czy skaleczenia, gdzie z tym jest problem bo trochę mnie przeraża widok krwi.
Każdy dar jest przekleństwem, widzę, słyszę, czuję więcej i co z tego? Do niczego mi się to nie przydaje, wyjaśniłem sobie cały świat, znalazłem logiczne powiązania rzeczy nielogicznych, zrozumiałem obiektywnie że wszystko co mówię jest subiektywne i dotarłem do dna, w którym widzę nawet bezcelowość mowy, bo wszystko było już powiedziane. Ani lubię ani nie lubię ludzi. Powtarzalność zachowań, charakterów aż boli, każda wyjątkowa osobowość nie jest wyjątkowa a jedynie odgrywa jakąś role. Każdy człowiek jest doskonały jednak nigdy w to nie wierzy i jednocześnie stale stara się przekonywać samego siebie i innych że jest. Byt jest tylko i aż bytem wszystko co powie i zrobi zależnie od perspektywy czasu nie ma znaczenia lub w ogóle nie ma znaczenia bo czas stworzył, policzył i oprawił w ramy człowiek. Do czego mi powiedzta zatem te przemyślenia się przydadzą?
Dodam jeszcze tylko że pisząc ww komemtarz, widziałem w każdym sformułowaniu powiązania ze swoją wiedzą, emocjami, historią, natomiast czytając z lekkim dystansem widzę tylko słowotok który zrozumie tylko pewnie autor :) i to tylko w momencie pisania bo za chwilę będzie miał już inne emocje więc i czucie tematu się zmieni.
To z krwią i przemocą jest ciekawe. Kiedyś mogłem obejrzeć Happy Three Friends gdzieś Łoś sobie odciął nie tą nogę, albo jak się skaleczyłem o coś, to szybko nakładałem plaster, to brak problemów – jakby brak tej wrażliwości, a teraz jak tylko dobiłem do ok 20 paru lat, to skaleczenie = uczucie słabości i zawroty głowy, akcja z Łosiem – zbiera się na wymioty, wjadę pojazdem przypadkiem w pixelową postać (lub wejdzie pod celownik w czasie walki) to jeszcze dojdą wyrzuty sumienia. Jeszcze utrata strażaków lub innych jednostek w grze stategicznej – uczucie winy i błędów i sumienia. Czasem chcałbym chociaż oddzielić tę wrażliwość od gier komputerowych, bo nie da się zrelaksować!!! By ta wrażliwość mogła być w świecie realnym, ale nie koniecznie w cyfrowym/wirtualnym
ja zrozumiałem :) pozdro dla kumatych