Jak nękanie w pracy odbija się na naszym zdrowiu psychicznym?

Praca jest niezwykle istotnym elementem codzienności każdego z nas. To właśnie tam spędzamy wiele cennych godzin naszego życia. Naturalnym jest zatem pragnienie, aby ich jakość powinna być korzystna dla naszego samopoczucia. Komfort w miejscu pracy to podstawowa kwestia, która definiuje nie tylko efektywność wykonywanej pracy, co ogólną kondycję psychofizyczną pracowników.

Niestety, rzeczywistość niejednokrotnie pokazuje, iż wielu z nich doświadcza różnego rodzaju problemów w tej sferze. Objawiają się one m.in. poprzez toksyczne zachowania współpracowników, przełożonych czy też klientów. Jednym z nich jest nękanie, które długofalowo może przynieść niszczące skutki dla zdrowia psychicznego, co opiszę szerzej w dalszej części artykułu.

Nękanie psychiczne w pracy – czym się objawia?

Nękanie to sposób dręczenia i/lub poniżania pracownika, tj. ofiary przez jednostkę bądź grupę z tego samego miejsca pracy. Jest to spektrum powtarzalnych zachowań, zwykle w stosunku do jednej, konkretnej osoby – począwszy od rozsiewania krzywdzących plotek i okazywania braku szacunku po delegowanie niewykonalnych zadań, wyśmiewanie na forum, krzyki, oczernianie, ostracyzm a nawet groźby. Nękanie to przede wszystkim długofalowe działania, mające na celu zastraszenie i zniszczenie pracy danej osoby. Najczęściej po to by osiągnąć konkretne korzyści, lub wynikające z zazdrości i uprzedzeń.

Na naszym blogu powstał także oddzielny tekst na temat tego, czym jest mobbing w pracy i gdzie szukać pomocy.

Wpływ nękania w pracy na zdrowie psychiczne

Głównym i podstawowym skutkiem takich doświadczeń jest stres i obniżone samopoczucie, tak przecież istotne w środowisku pracy. Nikt z nas nie czuje się komfortowo w sytuacji konfliktowej, zwłaszcza będąc atakowanym. Dlatego już sam fakt wejścia w taką konfrontację powoduje pogorszenie się naszego komfortu.

Odporność na nękanie zależy w dużej mierze od aktualnej kondycji psychicznej ofiary. Osoby posiadające zdrową, stabilną pewność siebie będą w mniejszym stopniu podatne na jej negatywne skutki. Niestety, tak jak kropla drąży skałę, tak długotrwałe prześladowanie będzie odbijało się na zdrowiu osób nawet o najsilniejszej psychice.

Do jakich konsekwencji może to doprowadzić?

Stałe podważanie naszych kompetencji czy cech osobowości jest bardzo dotkliwe dla naszego ego. Dlatego też, będąc w osaczeniu negatywnych zachowań, bardzo łatwo jest złamać nawet pielęgnowaną samoakceptację i wiarę we własne możliwości. Ofiary nękania zaczynają odbierać otrzymywane komunikaty, jako fakty. Zastanawiają się czy coś rzeczywiście jest z nimi nie tak, niejednokrotnie negując zbudowane przez lata osiągnięcia czy własne zalety.

Prześladowcy wyżsi rangą czy stażem pracy, kojarzeni jako autorytet, są dodatkowo toksyczni, ponieważ pracownicy bardzo często nie konfrontują się z nimi z obawy o utratę swojego stanowiska. Rodzi to więc kolejne, narastające negatywne odczucia takie jak strach i frustracja. W pewnym momencie praca przestaje sprawiać przyjemność, a przychodzenie do niej okazuje się przykrą koniecznością.

Wszystkie powyżej wymienione czynniki niszcząco oddziaływują na psychikę, będąc punktem zapalnym do rozwoju różnego rodzaju zaburzeń. Niektóre badania wykazują podobieństwo objawów nękania do odczuwania zespołu stresu pourazowego. Jako pokrewne wymieniane są m.in. długotrwałe omijanie miejsc i ludzi związanych z doświadczoną traumą, nadpobudliwość czy powracanie do tych samych negatywnych wydarzeń. Osoby narażone na prześladowanie reagują w podobny sposób. Temat pracy staje się wrażliwy i bolesny, a rozmowy o niej bywają ucinane z powodu towarzyszącego samym wspomnieniom strachu.

Długofalowe napięcie i stres skutkują utratą radości z pracy zawodowej. A to może w następstwie przekładać się na odczuwanie pustki w życiu poza nią. Stajemy się wtedy obojętni i wyprani z emocji. To znacząca zmiana, która bardzo niekorzystnie oddziaływuje na zdrowie mentalnie i fizyczne. Pojawiają się problemy z przesypianiem nocy, napięcie, zaburzenia odżywiania czy w poważniejszych wypadkach stany lękowe, nerwica lub depresja. Istotnym zatem jest, aby w porę zareagować na doświadczane krzywdy.

Jak poradzić sobie z nękaniem?

W pierwszej kolejności powinniśmy dokonać szczerej oceny zachowań, z którymi się spotykamy. Pozwoli to zweryfikować, czy mamy do czynienia z nękaniem czy z chwilowym konfliktem. Niekiedy zdarza się, iż konstruktywna krytyka bywa na tyle bolesna, że może zostać uznana za działanie na naszą niekorzyść. Jeśli jednak, negatywne komentarze i czyny w stosunku do naszej osoby trwają od dłuższego czasu, przybierają na sile i w naszej ocenie nie są zwykłą różnicą opinii – powinniśmy sięgnąć po zewnętrzną pomoc.

Prześladowanie wypływające od współpracownika, możemy zgłosić u przełożonego lub w dziale kadr. Każdy pracodawca jest zobowiązany do ochrony pracowników przed szkodliwymi praktykami. Wiele firm ma w swoich standardach konkretne procesy i wyznaczone osoby do których można zgłaszać takie sprawy.

Natomiast, jeśli problem jest poważniejszy, a zaangażowane są w to osoby lub grupy o dużo wyższym stanowisku czy statusie (np. szef), koniecznym może okazać się zasięgnięcie porady prawnika – należy pamiętać, że za szczególnie drastyczne formy nękania grozi odpowiedzialność karna. W ostateczności pamiętajmy, iż pracownik ma prawo do wypowiedzenia umowy ze względu na brak poszanowania godności i dóbr osobistych. Przede wszystkim jednak, nie zapominajmy o sobie – jeśli odczuwamy pogorszenie naszego zdrowia psychicznego, skierujmy się po pomoc do psychologa lub psychoterapeuty

Sensity

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

Umów online spotkanie z terapeutą