Jak odbudować szacunek w związku?

Szacunek to postawa wobec ludzi lub rzeczy, akceptacja ich odmienności, uznawanie ich za godne i wartościowe.

Encyklopedia PWN szacunek określa jako: „pokrewna życzliwości postawa akceptacji dokonań, dążeń i poglądów drugiego człowieka oraz czci dla tego, co w nim wielkie”.

Szacunek wyraża się w geście, słowie czy zachowaniu. To umiejętność przyjmowania z uznaniem poglądów odmiennych od naszych, wyrażanie swojego stanowiska z dbałością o emocje drugiej strony. Szacunek nie oznacza, że wszystko należy akceptować, czy przemilczeć. Jednak odmowa, bądź niezgoda może zostać wyrażona również z poszanowaniem dla drugiej osoby, czyli bez obrazy, kpiny, czy agresji.

W dalszej części, przybliżę Państwu na czym polega szacunek w związku i czy można go na nowo odbudować, jeśli został on nadszarpnięty w relacji.

Trzy postawy w komunikacji

Podczas rozmowy z drugim człowiekiem słuchając opinii, z którą się nie zgadzamy możemy przyjąć postawę:

• Unikania – wówczas nie wyrazimy swojego zdania. Będziemy unikać jakiejkolwiek konfrontacji. Często ulegamy tzw. podporządkowaniu – dla dobra relacji nie wyrażamy swojego zdania, co często budzi złość na siebie samego, lub wobec rozmówcy. Często złość wyrażoną nie wprost poprzez złośliwość, czy kąśliwość.
• Zachowanie agresywne, które z góry zakłada wykorzystanie siły, pozycji czy władzy wobec drugiej osoby. Często niesie konflikt i nieporozumienie, a zatem trudno mówić o szacunku wobec rozmówcy.
• Asertywność to trzecia i najbardziej oparta na szacunku postawa. To sposób komunikacji polegający na tym, iż wyrażamy swoje stanowisko, jeśli odmienne to z uznaniem poglądów i opinii naszego rozmówcy. Ta postawa zakłada umiejętność zarządzania własnymi emocjami, empatię wobec drugiej osoby. Zgodę na to, że wszyscy nie musimy mieć takich samych poglądów, opinii, czy potrzeb.

Szacunek możemy okazywać w każdej życiowej sytuacji. Zarówno wobec rzeczy jak i osób, które spotykamy w swoim życiu, od pierwszych lat życia po ostanie chwile.

Szacunek może uznać za nasz sposób komunikowania się ze światem i ludźmi, których spotykamy w życiu, począwszy od rodziców, rodziny, przyjaciół, znajomych czy innych ludzi.

Wydaje się, że najprościej okazywać szacunek wobec osób, które darzymy ciepłymi i troskliwymi uczuciami, tych których kochamy i wiążą nas głębokie i cenne więzi bliskości. Okazuje się jednak, że bliskie relacje są tymi, w których najprościej utracić szacunek i doświadczyć zranienia czy krzywdy.

Na czym polega szacunek w związku?

Pierwszemu zauroczeniu towarzyszy wzajemna fascynacja, zachwyt, pożądanie. Wspomnienia pierwszych spotkań z mężem czy żoną łączą się z poczuciem wyjątkowości. To co powoduje dobre samopoczucie to uwaga drugiej osoby, jej docenianie nas, troska, opieka, czułość. Gotowość słuchania tego co mamy do powiedzenia, a jeśli mamy odmienne stanowiska to jeszcze większe zaciekawienie i chęć do dalszego, wzajemnego poznawania się. Wyrażamy się życzliwie i z sympatią, a w sytuacji nieporozumienia, czy odmiennego zdania szukamy porozumienia, rozwiązania, które da zadowolenie obu stron. Czujemy, że druga osoba obdarza nas szacunkiem. Ona czuje dokładnie to samo. Szacunek.

Szacunek jest niezbędny, aby chcieć przebywać w towarzystwie drugiej osoby. Czuć, że nasze potrzeby i uczucia są brane pod uwagę. Kiedy tak się nie dzieje najczęściej dochodzi do rozpadu relacji.

Rozpad relacji następuje często powoli i przechodzi przez kolejne trudne wydarzenia.

Czterej jeźdźcy apokalipsy, czyli oznaka braku szacunku w relacji i rozpadu relacji

Krytycyzm – rozpoznamy po ciągłej krytyce i niedocenianiu partnera. Awantury, zarzuty, pretensje w zasadzie o wszystko. Rodzi poczucie bycia nieważnym, niedocenionym. Towarzyszą uczucia odrzucenia, bycia niekochanym, stłamszonym, bezradny. W poczuciu niesprawiedliwości i krzywdy.

Pogarda – przejawia się w sarkazmie, wyśmiewaniu, kpinach wobec partnera. Długotrwale przeradza się w przemoc emocjonalną.

Defensywność (inaczej postawa obronna) – bycie poddanym ciągłej krytyce czy pogardzie powoduje, że człowiek zaczyna się bronić i przyjmuje postawę defensywną. Często obrona wywołuje atak i umacnia negatywne wzajemne postawy.

Obojętność – pomaga wycofać się z konfliktu poprzez unikanie przykrych sytuacji, jak również trudnych, bolesnych emocji. Z jednej strony chroni przed zranieniem, z drugiej utrudnia odbudowywanie dobrych emocje wobec partnera.

Jak odbudować szacunek w relacji?

To co najtrudniejsze, to odbudowanie szacunku, kiedy wiele trudnych i bolesnych wydarzeń miało już miejsce. Padło szereg bolesnych słów czy gestów a emocje, które towarzyszą partnerom to ból, cierpienie, żal, poczucie krzywdy.

Zawieszenie broni

To co ważne na początku to… – „zawieszenie broni”. Wypracowanie przekonania, że intencje każdej ze stron są uczciwe i dobre.

Prostym ćwiczeniem może być skupienie uwagi na pozytywnych gestach drugiej osoby. Przekierowanie uwagi na gesty życzliwości. Zbudowanie motywacji do podjęcia dialogu jest niezbędnym krokiem do odbudowywania szacunku w relacji. Chęć wyrażania się z szacunkiem wobec drugiej osoby jest decyzją podobnie, jak wycofanie szacunku z relacji.

Czasami na początku wystarczy motywacja zewnętrzna (np. wiele lat spędzonych razem, wspólne zobowiązania, posiadanie dzieci). Warto pamiętać, iż zmiana nie jest zależna od początkowej motywacji. Z czasem jest szansa na zbudowanie motywacji wewnętrznej.

Komunikat JA, a nie komunikat TY

Komunikat Ja pozwala na wyrażanie swoich myśli, czy uczuć bez ataku, czy pretensji wobec drugiej osoby. Mów: Ja myślę….; Ja czuje…; Ja chciałabym/nie chciałabym…

Żeby Twój partner nie zarzucał Ci skupienia tylko na sobie, pytaj go o zdanie: Co Ty o tym myślisz?; Jakie jest Twoje zdanie?

Panuj nad emocjami

Żeby panować nad emocjami, trzeba rozpoznać jakie emocje nam towarzyszą i z czego wynikają. Co je wywołuje? Każdy z nas ma tzw. „czerwone punkty”, czyli najbardziej wrażliwe punkty, które wzbudzają złość, lęk, smutek i inne trudne uczucia.

Postaraj się rozpoznać, nazwać i zapisać najtrudniejsze uczucia: Uczucie – Sytuacja, czyli towarzyszy mi złość, gdy – słyszę/widzę itp.

Kolejnym krokiem to spróbuj nad nimi zapanować – zastosuj technikę STOP (np. wyjdź na kilka minut na spacer, zanim powiesz coś przykrego swojemu partnerowi ). Odseparowanie się od źródła złości na kilka minut daje szansę na opanowanie tego uczucia.

Wysłuchaj do końca, nawet jeśli masz odmienne zdanie

Nie przerywaj swojemu rozmówcy, nie zaprzeczaj, nie mów: tak, ale... Spróbuj dopytać skąd takie stanowisko. Nauczcie się wyrażać swoje opinie uznając, że każdy człowiek ma prawo do odmiennego stanowiska. Jednocześnie winien szanować innych i nie krzywdzić swoją postawą.

Unieważnianie

Deprywacja emocjonalna inaczej unieważnianie polega na tym, że nie uznajemy uczuć, które towarzyszą drugiej osobie. Jest czymś co nie pozwoli na satysfakcjonujący dialog.

Jeśli Twój partner mówi, że jest zmęczony – nie podważaj tego. Nie pytaj z przekąsem: co go tak zmęczyło? Jeśli Ty jesteś zmęczona to oznacza, że OBOJE jesteście zmęczeni i prawdopodobnie oboje potrzebujecie wsparcia i odpoczynku.

Okazuj docenienie

Nie ma takiego człowieka, który nie potrzebowałby akceptacji i docenienia. Każdy z nas potrzebuje słowa uznania i życzliwego gestu.

Każdy ma swoje potrzeby i uczucia

Towarzyszy przekonanie, że każdy człowiek jest inny i ma prawo do realizacji swoich potrzeb. Tak naprawdę wszyscy potrzebujemy bardzo podobnych potrzeb, szczególnie:

• bezpieczeństwa (troski, opieki, wsparcia, miłości, stabilizacji, przewidywalności, spokoju, pomocy);
• autonomii (możliwości rozwoju swoich kompetencji, zaznaczania własnej tożsamości, odrębności, sukcesu, sprawczości czy wpływu na swoje życie );
• kontaktu z samym sobą, z innymi ludźmi i światem;
• wyrażania potrzeb i uczuć (przeżywania i wyrażania smutku, złości, radości czy wielu innych uczuć).

Warto pamiętać o tym, że mamy prawo do odmienności, czy inności. W dobrej relacji należy dbać o wspólną przestrzeń, wspólne plany, cele, zobowiązania, wspólne przeżycia. Również ważne jest pielęgnowanie tej przestrzeni indywidualnej, w której każdy może realizować się indywidualnie co w połączeniu daje człowiekowi satysfakcję i zadowolenie oraz poczucie bycia szanowanym.

Sensity

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

Umów online spotkanie z terapeutą