Czym są uzależnienia behawioralne? Rodzaje i leczenie

Czym są uzależnienia behawioralne? Rodzaje i leczenie

Uzależnienia behawioralne – co to właściwie znaczy?

Uzależnienie, według Światowej Organizacji Zdrowia, to silna potrzeba zażywania określonej substancji lub wykonywania określonej czynności. Prowadzi ona do zaniedbywania innych obszarów życia, tych niezwiązanych z przyjmowaniem substancji czy realizacją danego działania uzależnieniowego.

W niniejszym artykule zajmiemy się uzależnieniami behawioralnymi, czyli właśnie uzależnieniami od czynności. Możemy je inaczej nazwać zaburzeniami nawyków i popędów. Dotyczą one najczęściej akceptowalnych i powszechnie obecnych w życiu społecznym obszarów: korzystania z komputerów, gier czy Internetu, oglądania TV, robienia zakupów, seksu.

Osoba uzależniona od czynności, często mimo świadomości konsekwencji, nie jest w stanie powstrzymać się od konkretnego zachowania. Ma to bezpośredni, szkodliwy wpływ zarówno na fizyczną (dotyczącą zdrowia) jak i psychiczną (relacje rodzinne i społeczne, pracę, poczucie własnej wartości) sferę życia.

Konsekwencje uzależnień behawioralnych

Każde uzależnienie to choroba, do której stwierdzenia potrzeba spełnienia określonych kryteriów diagnostycznych. I choć zaburzenia nawyków i popędów są wielokrotnie marginalizowane, statystyki jasno pokazują, że ludzi uzależnionych jest coraz więcej. Dla przykładu, od Internetu uzależnione jest prawie 15% populacji, od zakupów – 18%. Natomiast osoby uzależnione od wyglądu liczymy w setkach tysięcy a nałogowych hazardzistów jest w Polsce około miliona.

Choć faktycznie to alkohol, narkotyki czy inne substancje psychoaktywne bardziej wpływają na zdrowie fizyczne, o tyle skutków w obszarze życia psychospołecznego nie jest mniej również w przypadku występowania omawianego tu problemu. Uzależnienia behawioralne są bardzo często przyczyną marginalizacji społecznej, obniżenia poziomu i jakości życia, strat w relacjach rodzinnych, koleżeńskich, zawodowych. Prowadzą również do zaburzeń na tle psychicznym, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe. Niejednokrotnie trudności te kończą się podjęciem próby samobójczej (wg badań takie sytuacje najczęściej mają miejsce w przypadku osób uzależnionych od hazardu).

Uzależnienia behawioralne – rodzaje

Do najczęściej występujących zaburzeń popędów i nawyków zaliczamy:

  • Patologiczny hazard – czyli częste uprawianie hazardu związane z potrzebą przeżywania silnego napięcia, którego osoba uzależniona doświadcza jedynie podczas gry. Wygranie zwiększa „świadomość” własnej wszechmocy a zatem skłania do dalszego grania. Przegrana natomiast rodzi frustrację, poczucie utraty kontroli i silną potrzebę odzyskania straconych pieniędzy.
  • Siecioholizm – jest to uzależnienie od Internetu czy gier komputerowych, o którym mówimy w sytuacji kiedy życie wirtualne staje się ważniejsze niż realne, kiedy to głównie lub jedynie w świecie wirtualnym realizujemy potrzeby czy relacje społeczne.
  • Zakupoholizm – niekontrolowane, nieplanowane zakupy, które stają się koniecznością i jednocześnie pełnią funkcję poprawienia nastroju czy doświadczenia ulgi.
  • Seksoholizm – dotyczy powtarzającego się braku możności kontroli zachowań seksualnych i/lub nieumiejętności (niemożności) zaprzestania zachowania, mimo widocznych negatywnych konsekwencji.
  • Pracoholizm – to silna potrzeba wykonywania pracy, nieustanne myślenie o pracy (również w czasie wolnym) powodujące zaburzenia w równowadze między życiem zawodowym a prywatnym, rodzinnym, społecznym.
  • Zaburzenia odżywiania – takie jak anoreksja, bulimia, kompulsywne objadanie czy obsesyjna kontrola spożywanych kalorii czy stosowania diety.

Leczenie uzależnień behawioralnych

Jako, że uzależnienia behawioralne są bardzo specyficzne i dotyczą obszarów, z których trudno oczekiwać, że ktoś zupełnie zrezygnuje, podstawowe jest postawienie diagnozy. W tym celu należy udać się do psychologa, psychoterapeuty czy terapeuty uzależnień, którzy zajmują się omawianym problemem.

Leczenie zaburzeń popędów i nawyków odbywa się w procesie psychoterapii, z dostosowanym do fazy uzależnienia, indywidualnym programem zdrowienia. Celem psychoterapii jest nie tyle wyleczenie, co zatrzymanie choroby. Jak również nauczenie się radzenie sobie z objawami, identyfikacja i zmiana schematów poznawczych. Nieodłącznym elementem terapii jest również psychoedukacja, która ma prowadzić do większej świadomości odnośnie sytuacji ryzykownych, mogących prowadzić do nawrotu zaburzenia.

Skutecznie pomagamy osobom zmagającym się z uzależnieniami behawioralnymi. Skontaktuj się z Nami!

Oceń ten artukuł
Logo Sensity.pl

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

0 komentarzy:

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *