Uzależnienie od pracy czy zaangażowanie? Objawy pracoholizmu
Uzależnienie od pracy – czyli?
Pracoholizm (uzależnienie od pracy) zaliczany jest do tzw. uzależnień behawioralnych, czyli takich, które wiążą się z wykonywaniem danej czynności, działaniem. W tym przypadku mówimy o uzależnieniu od pracy, które związane jest z ostrym zaburzeniu równowagi pomiędzy pracą a innymi obszarami życia.
Istnieje wiele podejść i koncepcji dotyczących rozpoznania tego, jakie są objawy pracoholizmu. Dlatego też warto zwrócić dodatkowo uwagę na dynamikę rozwoju uzależnienia, ponieważ nie jest tak, że ktoś od razu uzależnia się od pracy i traci nad nią kontrolę.
Objawy pracoholizmu
W początkowej fazie rozwoju uzależnienia, dana osoba doznaje dzięki pracy przyjemnych doświadczeń psychicznych i redukuje za jej pomocą stany nieprzyjemne, takie jak lęk, smutek, poczucie winy. W związku z tym, widoczna jest również silna potrzeba bycia ciągle zajętym. Wówczas następuje skojarzenie przyjemnych stanów psychicznych z byciem zaangażowanym w aktywność zawodową.
W kolejnym etapie wzrasta koncentracja na aktywnościach zawodowych. Życie jest zdominowane przez pracę. Osoba zaczyna rezygnować z innych form spędzania czasu, jak spotkania towarzyskie, hobby, odpoczynek. Następuje spadek umiejętności i zasobów radzenia sobie ze stresem. To praca zaczyna być tym antidotum na stres.
Na ostatnim etapie uzależnienia od pracy pojawia się silny przymus wykonywania pracy, którego dana osoba nie jest w stanie opanować i traci kontrolę nad swoim zachowaniem. W tej końcowej fazie osoba radzi sobie z napięciem psychicznym i problemami w jeden sposób – uciekając w pracę.
Jak rozumiemy zaangażowanie w pracę?
Zaangażowanie w pracę charakteryzuje się trzema właściwościami: wigor, oddanie i zaabsorbowanie.
Wigor oznacza wysoki poziom energii, odporność i chęć podejmowania wysiłku, jak również wytrwałość w obliczu napotykanych trudności. Natomiast oddanie charakteryzuje się byciem pochłoniętym pracą, przekonaniem o jej znaczeniu, entuzjazmem, dumą, inspiracją i chęcią podejmowania wyzwań. Zaabsorbowanie to pełna koncentracja na pracy, radosne zatopienie się w zadanie, połączone z szybkim upływem czasu i trudnością w oderwaniu się od danego zajęcia.
Jak odróżnić uzależnienie od pracy od zaangażowania w pracę?
Różnica pomiędzy pracoholikami a pracownikami zaangażowanymi w pracę widoczna jest przede wszystkim w motywacji do długiego wykonywania pracy. Poniżej zostało to zestawione w następujący sposób:
|
Uzależnienie od pracy |
Zaangażowanie w pracę |
|
| Definicja | Tendencja do ciężkiej pracy i bycia obsesyjnie związanym z pracą, co przejawia się w kompulsywnym jej wykonywaniu. | Pozytywny stan umysłu związany z pracą, charakteryzowany przez wigor, oddanie i zaabsorbowanie. |
| Podobieństwa |
Duży udział pracy w życiu, wykonywanie pracy ponad standardowy czas. |
|
| Różnice | Dana osoba pracuje, bo kieruje nimi wewnętrzny przymus. W związku z tym, działanie jest motywowane przez kontrolę, a nie autonomiczne wybory, które są spójne z wartościami i potrzebami. | Dana osoba pracuje, bo sprawia jej to przyjemność. Przede wszystkim świadomie dokonuje wyboru celów i działań ze względu na swoje preferencje, potrzeby, kompetencje. |
Mimo takiego rozróżnienia, odpowiedź na pytanie – czy jestem zaangażowany/a w pracę, czy to już pracoholizm – wcale nie musi być oczywista. Jeżeli masz wątpliwości, chciałabyś/chciałbyś zrozumieć swoją sytuację, uzyskać diagnozę problemu zachęcam do spotkania z terapeutą.
Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.
Dodaj komentarz
Chcesz się przyłączyć do dyskusji?Feel free to contribute!