Zaburzenia depresyjne. Jak je odróżnić od zwykłego smutku?

„No, rozchmurz się!”; „Nie masz co się przejmować, głowa do góry!”; „To nic takiego.”; „Serio, to jest twój problem? Tym się martwisz? Inni ludzie mają gorsze problemy.”; „Nie przesadzaj.”; „Nie wymyślaj.”; „Nikt nie obiecywał, że życie będzie łatwe”… To są jedne z najczęstszych odpowiedzi, które słyszą ludzie w smutku.

Smutek jest jedną z podstawowych emocji, a jednak nie ma dobrej renomy. Ludzie patrzą na smutek bardzo podejrzliwie, nie umieją się z nim obchodzić. Dlatego bardzo często go bagatelizują, umniejszają i dają rady. A jednocześnie mają tendencję do tego, aby wrzucić go do „worka” pod tytułem „zaburzenia depresyjne”. Przykład? Tydzień temu rozstałaś/eś się ze swoim partnerem/partnerką, w związku z tym przeżywasz smutek i słyszysz: „To mi wygląda na depresję, powinnaś/ powinieneś iść do lekarza po antydepresanty.”

Czym jest smutek? Czym są zaburzenia depresyjne? Sporo w tym temacie bałaganu, postaram się to uporządkować.

Czym jest smutek?

Badania Paula Ekmana dostarczyły argumentów za tym, że istnieją emocje osiowe: strach, złość, smutek i zadowolenie. Możemy ująć emocje w kategoriach rodzin. W centrum takiej rodziny znajduje się podstawowe „jądro” emocjonalne, z którego rozchodzą się fale spokrewnione z daną emocją. Te zewnętrzne kręgi tworzą nastroje, które utrzymują się dłużej niż emocja i są bardziej stłumione. Za nastrojami znajdują się temperamenty, czyli stan gotowości do wywoływania danej emocji czy nastroju.

Jak to wygląda w przypadku smutku? Smutek jest tym jądrem emocjonalnym. Smutek mija, ale może utrzymywać się nastrój przykrości czy przygnębienia. Osoby z temperamentem melancholijnym będą miały większą tendencję do reagowania smutkiem.

Emocja to każde poruszenie lub zakłócenie umysłu, to stan wzbudzenia psychicznego. Każda z emocji może mieć wiele odmian, rodzajów, niuansów. I tak odcieniami smutku są: przygnębienie, przykrość, żal, zniechęcenie, użalanie się nad sobą, ból.

Smutek pojawia się wtedy kiedy coś lub kogoś tracimy, kiedy coś nam się nie uda lub wtedy, gdy nasze oczekiwania nie zostaną spełnione. Smutek jest energią, która ciągnie nas w dół. A jak reaguje nasze ciało? Opuszczamy ramiona, mamy zapadniętą klatkę piersiową, czujemy słabość w nogach. Kulimy się w sobie, tak jakbyśmy chcieli schować się przed światem.

Czym jest depresja?

Do podstawowych objawów depresji należą (według DSM – IV):

1. Obniżenie nastroju: permamentny stan smutku, przygnębienia, niemożność odczuwania przyjemności, może również przybierać postać zobojętnienia.
2. Wyraźne zmniejszenie zainteresowań codziennymi czynnościami i mniejsze czerpanie z tego przyjemności.
3. Znaczny spadek lub wzrost masy ciała, ale nie związany ze stosowaniem diety.
4. Bezsenność (skrócenie/spłycenie snu nocnego) lub nadmierna senność.
5. Podniecenie lub spowolnienie psychoruchowe (spowolnione tempo myślenia, osłabiona pamięć, spowolnione ruchy).
6. Uczucie zmęczenia lub utrata energii.
7. Poczucie własnej bezwartościowości lub nieuzasadnionej winy.
8. Zmniejszenie sprawności myślenia, trudności z podejmowaniem decyzji.
9. Nawracające myśli o śmierci.
10. Lęk – utrzymuje się niemal stale.

Aby zdiagnozować depresję musi występować łącznie co najmniej 5 z wyżej wymienionych objawów codziennie przez okres minimum 2 tygodni. Stanowi to istotną zmianę w porównaniu z poprzednim sposobem funkcjonowania osoby chorej i powoduje jego cierpienie.

Depresja jest zaliczana do chorób afektywnych. Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób (ICD 10) wyróżnia:

• zaburzenia depresyjne nawracające;
• zaburzenia afektywne dwubiegunowe;
• zaburzenia afektywne utrwalone w postaci zaburzeń cyklotymicznych i dystymicznych;

Ponadto wyróżniono:

• epizod maniakalny;
• epizod depresyjny.

Jak odróżnić zaburzenia depresyjne od zwykłego smutku?

Smutek jest jedną z emocji i tak jak to w ich naturze, po pewnym czasie mija. Można być smutnym i pracować, można być smutnym i nadal być z ludźmi w kontakcie. Natomiast depresja uniemożliwia codzienne funkcjonowanie zarówno w pracy, jak i w domu. Proste codzienne czynności stają się nie do wykonania, przerasta to możliwości chorej osoby.

W zaburzeniach depresyjnych pojawia się negatywna ocena siebie i swoich zachowań, negatywna ocena teraźniejszości oraz przyszłości. To koncentrowanie się na przeżyciach depresyjnych. Utrata zainteresowań światem zewnętrznym i poczucie ciągłego zmęczenia, są przyczyną izolowania się od otoczenia. Wzrasta ryzyko zachowań autoagresywnych oraz ryzyko podejmowania prób samobójczych. Przeżywając smutek zachowany jest krytycyzm myślenia.

Gdzie szukać pomocy?

Depresja jest chorobą. Jest zaburzeniem przewlekłym, nawracającym i powszechnym. Nie da się nad nią zapanować siłą woli. Nie pomaga jednorazowe spotkanie z przyjaciółką czy wyjście na zakupy. Dlatego potrzebna jest konsultacja ze specjalistą. Bliscy mogą podejrzewać depresję, jednak ostateczna diagnoza należy do lekarza psychiatry. W wielu sytuacjach potrzebne jest zarówno leczenie farmakologiczne, jak i psychoterapia. Warto z tego skorzystać!

Sensity

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

Umów online spotkanie z terapeutą