Jak rozmawiać z partnerem, który stracił pracę?

Chcemy tego czy nie, praca jest jednym z najważniejszych elementów naszego życia. Zabiera nam większą część dnia, angażuje energetycznie, znacząco wpływa na stan emocjonalny. A do tego jest jej coraz więcej. Dlatego też utrata pracy stanowi dla wielu osób ogromny cios, który całkowicie ich paraliżuje. Pozbawia chęci do dalszego działania.

Co zatem robić w sytuacji, kiedy bliska nam osoba traci pracę? Jak ją wesprzeć w tym trudnym dla niej czasie? Odpowiedź na te pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.

Dlaczego praca pełni tak ważną rolę w życiu człowieka?

Po pierwsze dlatego, że jest fundamentem naszego poczucia bezpieczeństwa – począwszy od kwestii ekonomicznych, które dziś decydują o naszych możliwościach, aż po funkcje i role społeczne – poczucie wartości, hierarchię społeczną, a wręcz akceptację międzyludzką. W trakcie terapii widać wyraźnie, jak często praca odpowiada za poczucie ważności i bycia potrzebnym u większości klientów.

Utrata pracy jako jedno z największych źródeł stresu

Trudno zatem się dziwić, że utrata pracy a nawet takie ryzyko powoduje szereg negatywnych emocji. Stworzona przez psychiatrów Thomasa Holmesa i Richarda Rahe skala stresu, sytuuje zwolnienie z pracy na 8. spomiędzy 43. miejsc! Jak gdyby tego było mało, od czasu stworzenia tego „rankingu” blisko 50 lat temu, doszło raczej do awansu stresora.

Jeszcze przed pandemią roku 2020 przybywało objawów nasilonego lęku o przyszłość, aż po napady paniki, zaburzenia snu i trudności z koncentracją. Każda sytuacja związana z niepewnością budzi u nas coraz większy stres. Kontrolujemy (lub staramy się to robić) swoje życie do tego stopnia, że konsekwencje znaczącej zmiany często postrzegamy jako katastrofę. Kiedy więc przychodzi taki dzień i ktoś dowiaduje się o utracie pracy, zaczyna się wyjątkowo trudny okres – nie tylko dla niego samego.

Co przeżywa osoba która straciła pracę?

Pierwsze odczucia osoby zwolnionej to tak naprawdę szok i niedowierzanie. W zależności od tego, jak bardzo nowa sytuacja uderza w jego poczucie bezpieczeństwa i odpowiedzialności, uruchamia się silny lęk i utrata nadziei wraz z osobistym odczuciem porażki. Oczywiście presja jest tym większa, im bardziej status zawodowy był podporą stabilności indywidualnej i rodzinnej.

Jeśli osoba samotna ma coś „odłożone na czarną godzinę” to podejdzie do sprawy inaczej niż jedyny żywiciel rodziny, pozbawiony jakiegokolwiek zabezpieczenia ekonomicznego. Wtedy reakcje mogą być znacznie silniejsze – chaotyczna mieszanka strachu i złości, frustracji i żalu oraz wstydu może być przytłaczająca.

Zazwyczaj po krótkim czasie rodzi się determinacja do intensywnego poszukiwania nowej posady. Cechą tego czasu jest nierzadko nadmierny wręcz optymizm. Sam w sobie bardzo korzystny i mobilizujący do działania, jednak grożący wypaleniem i nagłą demotywacją. Jeśli zbiegnie się to z przedłużającym się brakiem nowych ofert i szans na zatrudnienie może łatwo doprowadzić do czarnowidztwa. Nabrania fatalistycznego przekonania, że możliwość zażegnania kryzysu jest niedostępna. Na tym etapie coraz bardziej uwidacznia się także kryzys finansowy, generujący napięcia między partnerami i ryzyko rozpaczliwego, nie przemyślanego podejścia do problemu.

Jak pomóc partnerowi, który stracił pracę?

Wsparcie osoby, która straciła pracę nie jest łatwe. Trzeba zmierzyć się nie tylko z własnymi obawami i rozczarowaniem, ale i niestabilnymi emocjami partnera. Złość i frustracja, którą może emanować, na pewno nie poprawiają komfortu bliskich. Ale są potrzebne (oczywiście do pewnego, nie raniącego otoczenia, stopnia) dla zmobilizowania się do działań po doznanej porażce.

Bądź wsparciem i dobrym słuchaczem

Szczególnie w pierwszym momencie po utracie pracy partner potrzebuje sygnałów i zapewnień o stałości uczuć i wierze w niego. W zależności od charakteru i języka relacji, gesty czułości i bliskości potrafią dać konieczne oparcie. Należy przy tym pamiętać, że nikt w takiej sytuacji nie chce słuchać powierzchownych zapewnień że „będzie dobrze, poradzisz sobie”, bo na początku jest to po prostu całkowicie sprzeczne z jego odczuciami. Zderzenie tego komunikatu z kryzysem wiary w siebie może być odebrane nawet jako lekceważenie i odsunięcie się od emocji partnera. Lepiej zwyczajnie być obok, pozwolić się wygadać. Słuchać a nie doradzać.

Nie obwiniajcie się

Nie pomoże również zafiksowanie się na swoich emocjach, nawet jeśli nowa sytuacja uruchamia nasze lęki. Obwinianie partnera, wizualizowanie mrocznych konsekwencji utraty pracy lub bagatelizowanie jego odczuć zaszkodzi tylko jego zmaganiom z kryzysem i uderzy w więź.

Wspólnie wyciągnijcie wnioski

Kiedy ktoś podniesie się po pierwszym szoku można pomóc mu zrozumieć całą sytuację. Wyciągnąć z niej wnioski i zastanowić się wspólnie (ale bez forsowania swojej wizji) jaką drogę należy teraz obrać. Etap aktywnego poszukiwania nowej pracy jest też wrażliwym momentem, w którym dobrze wykazać życzliwe zainteresowanie planami i podejmowanymi krokami, bez nadmiernej i narzucającej się ciekawości. Szczególnie ważne jest, aby wszelkie pomysły i działania dotyczące partnera konsultować z nim samym. Rozmowy o pracy z innymi, samodzielne wyszukiwanie ofert lub wysyłane aplikacji nie powinno mieć miejsca. Zbyt łatwo w ten sposób uderzyć w poczucie sprawczości i sprawić, że ktoś czuje się sterowany i naciskany.

Jak rozmawiać z dziećmi o utracie pracy?

Osoba związana z człowiekiem, który traci pracę powinna też być świadoma własnych emocji. Często w okresie troski i koncentracji na partnerze można zapomnieć, jak mocno sytuacja dotyka pozostałych członków rodziny. Lęk, niepewność, a z czasem nawet złość na przedłużający się okres bez zatrudnienia, odbija się równie mocno na bliskich osoby, która straciła pracy.

Szczególną opieką i uwagą należy objąć dzieci, które niezależnie od wieku, natychmiast zdają sobie sprawę z nagłej i obciążającej zmiany. Wystarczy, że dostrzegają brak obowiązków u rodzica i wzrost napięcia w kontaktach domowych. Dlatego w żadnym wypadku nie należy ukrywać nowej sytuacji. Nie rozumiejąc jej, dzieci mogą szukać w sobie winy za emocje, na które nie mają wpływu. Poza zapewnieniem, że dziecko nie ponosi żadnej odpowiedzialności za utratę pracy, można po prostu czytelnie odpowiadać na pytania dziecka – to dostosuje wyjaśnienia do jego wieku. Dobrze jest ograniczyć wyrażanie obaw czy zniechęcenia przy dzieciach, bo może je to niepokoić. Natomiast wykorzystanie wolnego czasu na więcej zabawy i relacji ma często działanie terapeutyczne dla osoby bez pracy.

Gdzie jeszcze osoba bezrobotna może szukać wsparcia?

Niemniej, w wielu sytuacjach, obarczonych takim stresem i lękiem pomoc partnerska może być niewystarczająca lub trudna do wniesienia. Nie każdy ma wydolność emocjonalną, pozwalającą mu zajmować się obciążeniami innych. Często też bezrobotny nie potrafi przyjąć wsparcia od bliskiej osoby z powodu wstydu lub uporu.

Dlatego przy pierwszych oznakach napięć warto rozważyć sięgnięcie po pomoc na zewnątrz związku. Może to być przyjaciel, znajomy obdarzony waszym autorytetem albo specjalista – np. psychoterapeuta. Ważne, aby nie wypierać problemu, który pomimo swojej wagi jest przecież bardzo ludzki i może dotknąć niemal każdego. Zmierzenie się z nim na pewno nie odbierze sił. Raczej pozwali przekierować energię z wewnętrznych konfliktów na konstruktywne, realne działania.

Sensity

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

Umów online spotkanie z terapeutą