Uzależnienie emocjonalne od drugiej osoby

Co to jest uzależnienie emocjonalne?

Jest to rodzaj uzależnienia od drugiej osoby, najczęściej od partnera, ale może to być również uzależnienie od rodzica, dziecka czy przyjaciela. Uzależnienie emocjonalne to choroba definiowana jako utrata własnej samodzielności. Osoba uzależniona emocjonalnie od drugiej osoby traktuje ją jako niezbędną do życia, bez której nie jest w stanie normalnie funkcjonować.

Zdrowa relacja to taka, kiedy jest się w stanie powiedzieć: „Mogę normalnie żyć bez drugiej osoby”. Taka postawa przejawia się w sposobie myślenia o sobie, innych ludziach, jest widoczna w działaniu, w świecie emocji. Samoocena osoby uzależnionej emocjonalnie zależy od relacji z ważną dla niej osobą, często partnerem/partnerką. Niejednokrotnie uzależnienie emocjonalne mylone jest z oddaniem, poświęceniem czy miłością.

Uzależnienie emocjonalne w związku – czym się charakteryzuje?

Wyróżnia się zwykle trzy charakterystyczne elementy dla uzależnienia emocjonalnego – są to:

1. Upojenie – uzależniony emocjonalnie w relacjach z partnerem, który jest mu niezbędny do dobrego samopoczucia, doświadcza stanu podobnego do euforii.
2. Dawka – uzależniony potrzebuje coraz większych „dawek” obecności i spędzania czasu z partnerem, a w rezultacie – chęć posiadania partnera na wyłączność. Potrzebuje nieustannych dowodów przywiązania, wciąż musi słyszeć, jaki jest ważny. Każda próba zwiększania dystansu powoduje skrajne reakcje u uzależnionego partnera. „Zwiększanie dawki” często wyłącza parę ze świata i zamyka na kontakty z innymi (przyjaciółmi, członkami rodziny). Codzienne, zwykłe obowiązki są zaniedbywane.
3. Utrata własnego „ja” – tożsamości, autonomii – w uzależnieniu emocjonalnym istnieje również niebezpieczeństwo utraty zdolności krytycznej oceny samego siebie i drugiej osoby. Osobowość osoby uzależnionej „zlewa się” z psychiką partnera. Osoba uzależniona nie potrafi odpowiedzieć na pytanie: „Kim jestem?”. To co myśli o sobie jest tożsame z opinią partnera na jej temat: np. jeśli partner postrzega partnerkę jako inteligentną, tak też ona będzie o sobie myślała, jeśli natomiast będzie krytykował jej wygląd, to również ona będzie uważała się za nieatrakcyjną osobę, itp.

Uzależnienie emocjonalne od drugiej osoby – przyczyny

Przyczyną uzależnienia emocjonalnego od drugiej osoby jest sposób budowania relacji w dzieciństwie. Te doświadczenia mają duże znaczenie w kształtowaniu się osobowości. Brak zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka ze strony rodziców takich jak: akceptacja, bezpieczeństwo, uwaga, uznanie, miłość, w znacznej mierze prowadzi do wchodzenia w toksyczne relacje.

Dziecko „rezygnuje” z akceptowania siebie i jego samoocena jest wyjątkowo niska. Można zaobserwować to u młodych ludzi z rodzin dysfunkcyjnych, „głodnych miłości”, którzy bardzo często w taką relację chcą wchodzić z wychowawcą, czy każdą inną osobą, która obdarzy ich swoja uwagą i troską.

Objawy uzależnienia emocjonalnego

Charakterystyczne dla tego typu uzależnienia to cechy osób, które są uzależnione. Osoby te całkowicie utożsamiają się z partnerem, są niedowartościowane oraz nieustannie poszukują miłości, jednocześnie wymagając ciągłych jej dowodów od partnera. Miłość ma charakter obsesji, jedna ze stron wymaga absolutnie wszystkiego od drugiej. Taka relacja jest określana jako toksyczna miłość. Uzależnienie przechodzi od przyjemności do zależności i najczęściej dotyczy kobiet poszukujących swojej wartości w kontakcie z druga osobą.

Osoba uzależniona emocjonalnie:

• nie potrafi mieć własnych planów i aspiracji, nie próbuje kierować własnym życiem i podejmować decyzji w swoim imieniu. Osobie uzależnionej emocjonalnie brakuje zaufania do własnych sądów lub zdolności;
• brak jej wiary we własne siły, ma niską samoocenę;
• chcąc zapewnić trwałość relacji, osoba uzależniona emocjonalnie rezygnuje z własnych potrzeb, zainteresowań, przyjaciół na rzecz zaspokajania potrzeb drugiej strony, w związku z tym może nawet zaniedbywać swoje obowiązki np. zawodowe;
• wyraża niechęć/nieumiejętność do stawiania wymagań (granic) osobie, od której jest się uzależnionym oraz trudności w wyrażaniu niezadowolenia spowodowane obawą przed utratą wsparcia lub aprobaty;
• przejawia obawy przed niezdolnością do zatroszczenia się o siebie samą, dlatego też myśl o rozstaniu powoduje ogromny dyskomfort;
• gwałtownie poszukuje nowych związków jako źródeł opieki i wsparcia, gdy aktualny związek się kończy;
• postrzega partnera jako rodzica, czyli nieadekwatnie do swojej roli; osoba uzależniona wchodzi w rolę dziecka w relacji z partnerem;
• nie potrafi wspierać partnera, ponieważ to właśnie partner osoby uzależnionej jest delegowany do udzielania wsparcia, przejęcia odpowiedzialności;
• osacza partnera,  prowokując włączanie się mechanizmu odrzucenia z jego strony.

Do przykładowych schematów myślenia osoby uzależnionej emocjonalnie, można zaliczyć następujące sytuacje:

• Nie poradzę sobie bez partnera.

• Bez niego będę samotna, więc bez względu na wszystko muszę być w tym związku.

• Jestem mu bardzo potrzebna, muszę go ratować.

• Muszę akceptować jego wybryki, żeby być w tym związku.

• Nie jestem od nikogo zależna, pozwalam sobie tylko pomagać, itp.

Uzależnienie emocjonalne – leczenie

Tak jak przy walce z każdym nałogiem, tak i tu kluczową rolę odgrywa przyznanie się do problemu i uświadomienie sobie, że tworzy się toksyczne relacje. W wielu przypadkach obydwie osoby, czyli osoba uzależniona oraz jej partner – osoba współuzależniona, wymagają pomocy psychologicznej. Terapia jest konieczna, jeżeli chcą (nauczyć się) tworzyć zdrowe relacje.

Muszą odbudować własne poczucie wartości i uniezależnić je od relacji, jaką tworzą. Niezależność powinna przejawiać się w tym, że osoba uzależniona zacznie dawać sobie prawo do swobodnego wyrażania emocji, przekonań, nawet jeśli inni np. partner się z tym nie zgadzają. Autentyczność powinna być ważniejsza niż dbanie o pozory i nie wychylania się z opinią, która mogłaby zaburzyć pozorną równowagę. Nie oznacza to nieliczenia się z uczuciami bliskich ale oznacza to, że pragnienia osoby uzależnionej są równie ważne.

Następny krok do niezależności to znalezienie źródła zaburzenia oraz „przepracowanie” zniekształconych schematów zachowania. Aby obydwoje mogli odnaleźć szczęście w życiu, muszą się nauczyć, że wartość człowieka nie zależy od tego, jak bardzo poświęca się innym oraz że każdy musi nauczyć się samodzielności.

Sensity

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

Umów online spotkanie z terapeutą