Pornoholizm – jak rozpoznać uzależnienie od pornografii?

Uzależnienie od pornografii, jak podają źródła badań naukowych, ma być jednym z najgroźniejszych uzależnień współczesnego człowieka. Z czego to może wynikać? Czy fakt oglądania filmów, zdjęć erotycznych jest jednoznaczny z uzależnieniem od pornografii? Wyjaśnienie tych kwestii znajdziesz w poniższym artykule.

Pornoholizm – gdzie jest początek problemu?

Pornoholizm, czyli uzależnienie od pornografii, jest jednym z elementów seksoholizmu. Należy do grupy uzależnień behawioralnych.

Jak wykazują badania, treści pornograficzne ogląda co najmniej raz w tygodniu 80% mężczyzn i 20% kobiet w wieku 18-30 lat.

Oglądanie pornografii nie powinno budzić niepokoju, jeśli stanowi uzupełnienie życia seksualnego, formę zabawy czy nawet inspiracji do wykorzystywania oglądanych treści z partnerem/partnerką w realnej rzeczywistości.

Kiedy zatem mamy do czynienia z uzależnieniem od pornografii?

Wtedy, kiedy korzystanie z treści pornograficznych zaczyna utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jest to widoczne w:

• kontaktach ze znajomymi, rodziną, a przede wszystkim partnerem – gdy wolimy spędzać czas na oglądaniu pornografii w Internecie niż uprawianiu seksu z ukochaną osobą;
• naleganiu (wbrew woli partnera) przeniesienia treści obejrzanych filmów do swojego życia erotycznego;
• sytuacji, kiedy bez pornografii nie jesteśmy w stanie uzyskać podniecenia, gdy masturbacja w trakcie oglądania filmów staje się nie tylko sposobem rozładowania napięcia seksualnego, ale i emocjonalnego.

Oglądanie materiałów pornograficznych nigdy nie będzie w tej kwestii skuteczne, a ciągły niedosyt doprowadzi do odczuwania wewnętrznego przymusu oglądania treści erotycznych w ciągu dnia, w pracy. Objawy uzależnienia od pornografii mogą doprowadzić do problemów w życiu zawodowym, ale przede wszystkim ogromne konsekwencje ponoszone są w życiu prywatnym, w obszarze związku.

Etapy uzależnienia od pornografii

Victor Cline, psycholog z Uniwersytetu w Utah , dokonał podziału uzależnienia od pornografii na cztery fazy.

Faza poszukiwania przyjemności

Rozpoczęcie przeglądania materiałów erotycznych i powrót do nich po to, by osiągnąć podniecenie seksualne. W tej fazie głównymi motywami osoby oglądającej pornografię są: chęć eksperymentowania, przeżycia nowych doznań, zaspokojenia nudy.

Faza odurzenia przyjemnością

Nasilenie potrzeby oglądania materiałów pornograficznych, również tych, które zawierają treści drastyczne i dewiacyjne. Wzrasta bowiem tolerancja zarówno na bodźce, jak i niestandardowe zachowania seksualne.

Faza stanu przyjemności jako celu nadrzędnego

Nieuwrażliwienie na materiały, które początkowo wydawały się szokujące – na tym etapie są one nie tylko akceptowane, ale i pożądane. Pojawiają się mechanizmy obronne – zaprzeczanie, racjonalizacja, mające służyć osobie uzależnionej od pornografii do przekonania samej siebie, że nie ma problemu.

Faza stanu odurzenia przyjemnością jako normy

Zwiększona chęć wypróbowywania obejrzanych treści pornograficznych w swoim życiu seksualnym. Osoba uzależniona od pornografii zamyka się w kręgu przyjemność-przykrość. Wykonywane działania seksualne związane z pornografią przynoszą przyjemność, to, co nie jest z nimi związane, należy do sfery przykrości. Inne obszary działalności danej osoby stają się mniej ważne, pozostają jakby poza jej świadomością.

Nauka – jakie jest stanowisko wobec uzależnienia od pornografii?

Od wielu lat prowadzone są badania dotyczące wpływu oglądania treści pornograficznych na odbiorców. Wynika z nich między innymi, iż uzależnienie od pornografii wpływa tak samo na mózg jak…. kokaina!

Badając reakcje mózgu w trakcie oglądania pornografii zauważono, iż szczególnie silne reakcje zaobserwowano w trzech miejscach: brzusznej części prążkowia, ciele migdałowatym i przednim zakręcie kory obręczy.

Brzuszna część prążkowia jest powiązana z karaniem i nagradzaniem, przedni zakręt kory obręczy – z samą nagrodą, natomiast ciało migdałowate ulega aktywacji także wtedy, gdy sięgamy po kokainę i heroinę.

Dowiedziono, że u osób uzależnionych od pornografii układ nagrody jest tak samo pobudzany, jak u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych. Wzrost poziomu dopaminy w obszarze mózgu zwanym jądrem półleżącym jest powiązany z konsekwentnym zwiększaniem ilości połączeń nerwowych, a to oznacza, że dochodzi do trwałych zmian w budowie mózgu.

W 2007 roku niemieccy naukowcy z berlińskiego Instytutu Maxa Plancka ustalili, że w mózgach osób uzależnionych od pornografii internetowej występują takie same zmiany, jak w przypadku uzależnienia od kokainy, metaamfetaminy i kompulsywnego objadania się.

Konkretnie chodzi o zmniejszenie substancji szarej w płatach czołowych mózgu, czyli komórek odpowiedzialnych za kontrolę zachowań i racjonalne myślenie.

Uznano, że uzależnienie od pornografii może prowadzić do trwałych fizycznych i anatomicznych zmian w mózgu. Co więcej, dochodzi również do zmian morfologicznych, które wpływają na funkcjonowanie istoty białej odpowiedzialnej za podejmowanie dojrzałych decyzji.

Dlaczego pornografia ma charakter uzależniający? Zjawisko tolerancji

Mianowicie, im częściej ją oglądamy, tym większa rośnie potrzeba eksperymentowania. Treści „standardowe” nie budzą już takiego pożądania, jakiego oczekuje odbiorca.

Osoby, które regularnie oglądają pornografię przyznają, że występuje u nich potrzeba zapoznania się z coraz mocniejszą formą treści pornograficznych. Tak jak w przypadku narkotyków – narkoman stopniowo zwiększa dawki substancji, tak osoba konsumująca pornografię sięga po coraz bardziej obsceniczną jej wersję.

Jest to wynik funkcjonowania mózgu. Chroni się on przed nienaturalnym, nagłym i zbyt dużym skokiem dopaminy, więc przestaje reagować.

Nazywa się to zjawiskiem tolerancji. W przypadku pornografii konsumenci przekraczają kolejne granice bardzo szybko. Wielu z nich przyznaje, że w ciągu kilku miesięcy regularnego oglądania filmów pornograficznych sięgnęli po treści, które na początku były dla nich odrzucające i obrzydliwe.

Jak leczyć uzależnienie od pornografii?

Najskuteczniejszą formą pomocy jest psychoterapia. Może mieć formę spotkań indywidualnych w gabinecie/online, oraz spotkań grupowych na przykład w Poradni Leczenia Uzależnień. Ten rodzaj terapii prowadzony jest przez specjalistę terapii uzależnień.

Ważna jest diagnoza – zrozumienie, jakie czynniki wpłynęły na rozwój uzależnienia. Często napięcie emocjonalne, spowodowane tłumieniem w sobie strachu, smutku, słabości, może prowadzić do dyskomfortu, który uzależniony próbuje rozładować poprzez pornografię.

Doświadczenia życiowe, dzieciństwo (w tym model wychowania przez opiekunów), relacje z innymi, osobowość – to kolejne ważne obszary, które omawia się wspólnie z terapeutą.

Warto podkreślić, że w sytuacji kiedy osoba uzależniona od pornografii jest w związku, całościową formą pomocy w pracy nad relacją jest terapia pary.

Sensity

Sensity.pl to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. Sensity.pl nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.

Umów online spotkanie z terapeutą